Hỏi: Xin cho biết cách chống sương muối cho cây trồng?

Đáp: Tại Sơn La, hằng năm vẫn xảy ra hiện tượng sương muối, có năm kéo dài gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng trọt. Dù sương muối xảy ra ở mức độ nhiều hay ít cũng đều có ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và hình thành năng suất của cây trồng và có hại nhất định tới sản xuất. Do vậy, phòng chống sương giá là việc làm cần thiết của nhà nông trong vụ đông xuân hằng năm với nhiệm vụ căn bản là phải ngăn sự lạnh đi của mặt đất và làm chậm hoặc hạn chế sự bốc hơi nước nhanh của lá cây. Những phương pháp đơn giản thường được áp dụng có hiệu quả là: hun khói, phủ gốc, tưới nước vào chiều tối và sáng sớm (trước khi mặt trời mọc) và tăng cường dinh dưỡng cho cây.

Bà con cần chú ý theo dõi các bản tin dự báo thời tiết hằng ngày. Nếu dự báo nhiệt độ thấp nhất xuống dưới 13^oC, trời quang mây, gió nhẹ thì phải có các biện pháp phòng chống kịp thời. Nhiều kinh nghiệm đúc kết cho thấy nông dân thường dồn rác và cỏ ẩm thành từng đống ở đầu hướng gió để hun đốt tạo thành màn khói phủ khu canh tác. Màn khói nằm rải trên lớp không khí sát mặt đất sẽ có tác dụng che chở cho mặt đất bớt lạnh khiến nhiệt độ tăng đến vài ba độ so với nơi không hun khói. Đối với hoa màu, cây lương thực trồng trên đất tơi xốp cần phải tưới nước vào chiều tối làm tăng hàm lượng ẩm trong đất để tăng khả năng giữ nhiệt và nâng cao độ dẫn nhiệt khiến cho nhiệt độ ở lớp đất sâu cao hơn được dẫn lên điều hoà sự lạnh đi của mặt đất. Buổi sáng sớm, trước khi mặt trời mọc, lá cây phủ dày lớp sương móc nên cần phải phun nước tưới, rửa sương để chống lại sự lạnh thêm của lá cây khi giọt sương lạnh bốc hơi dưới ánh sáng mặt trời. Đối với lúa non mới gieo hoặc ruộng mạ, cần giữ nước đều và bón thêm phân, tro bếp để sức chịu đựng lạnh giá tốt hơn. Các nhà nông học khuyến cáo, bón phân chuồng ủ mục và kali sẽ tăng sức chịu đựng lạnh giá của cây trồng; còn bón phân đạm nhiều làm cho cây sinh trưởng nhanh nhưng lại giảm sức chịu rét.

Kết quả nghiên cứu của các nhà sinh vật học và nông học cho thấy tác hại của sương giá, sương muối không chỉ quyết định bởi cường độ của nó mà cái chính là thời gian kéo dài và sức chịu đựng của cây trồng, thời tiết lúc có sương giá và sau khi có sương giá xảy ra. Sương giá có cường độ như nhau nhưng nếu thời gian kéo dài thì tác hại càng lớn./.